KuşLarın Göç Etmesi

Konu: KuşLarın Göç Etmesi Ptsi Ara. 08, 2008 9:39 pm

Kuşların kış aylan gelirken niçin güneye, ılıman bölgelere göç
ettiklerinin nedeni herkes tarafından bilinir. Kışın beslenemeyecekleri
için göç ettikleri bilgisi genel anlamda doğrudur ama kuşların göçü
sanıldığı kadar basitçe izah edilebilecek bir olay değildir.

Kuşların göç nedenlerinin atalarından, buzul çağı zamanlarından kalma
olduğunu ileri sürenler de var. Ancak günümüzdeki görüşler, kuşların iç
biyolojik takvimlerine göre belirli zamanlarda hormonal dengelerinin
değiştiği, uzun bir yolculuğa hazırlık olarak vücutlarında yağ depolama
miktarlarını arttırdıkları, kışı beklemeden hava şartlarındaki
değişiklikleri hissettikler an göç yollarına düştükleri şeklinde.

Bu görüşlere göre kuşlar Eylül ayı civarında göçe başlasalar bile yağ
depolamaya çok daha önce, yazın en sıcak günlerinde başlıyorlar. Belki
kar yağışının geleceğini bilmiyorlar, belki de göçmen kuşlar
hayatlarında hiç kar görmediler, karlı ortamda yaşamadılar, yiyeceksiz
kalmadılar ama göçme işini tecrübeleriyle değil biyolojik takvimleri ve
bunun tetiklediği hormonal değişimler sayesinde otomatik olarak
yapıyorlar.

Soğuk havalar gelirken kuşların daha ılıman yerlere göç etmeleri tamam
da göç ettikten sonra niçin tekrar geri dönüyorlar? Daha sıcak
iklimlerde yaşamak, bol yiyecek bulmak, daha mutlu olmak için yüzlerce
kilometre yol git, sonra da gerisin geriye dön.

Bu, biraz insanların yaz aylarında yazlığa gidip dönmelerine benziyor
ama insanlarda durum farklı, çocukların okulları, ebeveynlerin işleri
var. Gerçi insanlarda da göçmenlik yaygın ama onlar göç ettikleri
yerlerde kalırlar. Zaten bu düşünülmüş, belirli bir ihtiyaç ve amaç
uğruna yapılmıştır. Kuşların bu göç işini oturup düşünerek yapmadıkları
bir gerçek.

Kuşların göç ettikten sonra baharda tekrar geri dönmelerini uzmanlar
çeşitli sebeplere bağlıyorlar. Birinci sebep, şüphesiz baharda kuzey
yarımkürenin ısınması. Bu mevsimde gündüzlerin uzaması nedeniyle
yiyecek arama sürelerinin artması ve ana besinleri olan böceklerin
çoğalması da diğer sebepler.

Bu arada güney yarımkürede bu kadar kuşu besleyecek yiyecek olmaması
aksine kuş avlayarak beslenen hayvanların çok olması da ilkbahardaki
geri dönüşe etken. Bütün bu nedenlere rağmen geri dönüş sinyalini yine
de biyolojik takvimlerinin verdiği biliniyor.

Kuşların göç ettikten sonra geri dönmeleri kadar, Ekvator Afrikası'ndan
dönen bir kuşun Doğu Anadolu'da bir ahırda bir evvelki yıl yaptığı
yuvayı tekrar bulabilmesi de ilginçtir. Yapılan araştırmalar
göstermiştir ki, göçmen kuşların başlıca dayanak noktalan gündüz Güneş,
geceleri ise yıldızlardır. Hava kapalıysa akarsular, dağlar gibi
yeryüzündeki coğrafik şekilleri kullanıyorlar. Göçmen kuş türlerinin
bir çoğunun yolculuklarında yerin manyetik alanından da faydalandıkları
tespit edilmiştir.

Yakıt olarak vücutlarındaki yağı kullanan kuşların göç süresince kat
ettikleri mesafeler de inanılmazdır. Örneğin dış görünüşü ile diğer
kırlangıçların aynısı olan Kutup Denizi Kırlangıcı her yıl Arktika'dan
Antarktika'ya ve tersine 17 000, toplam 35 000 kilometre uçar. Ama
birbirinin benzeri iklimde ve buzlarla kaplı bu iki yer arasında gidip
gelmekte ne bulur bilinmez.