Sirke iLe Şarap Farkı

Konu: Sirke iLe Şarap Farkı Ptsi Ara. 08, 2008 9:47 pm

Sirkenin tarihi de neredeyse şarap kadar eskidir. Aslında sirke ekşimiş
şaraptır. Muhtemelen 10 bin yıl önce tembel bir şarap imalatçısı,
şarabı yaparken uzun süre bekleterek hava almasına, sonucunda da
ekşimesine sebep olmuş böylece bilmeden, rastlantıyla sirkenin kaşifi
olarak tarihe geçmiştir. Binlerce yıl her medeniyet değişik meyve,
sebze ve hububattan kendi usullerince sirke yapmış ama sirkeleşmenin ne
olduğu ancak geçen yüzyılın başlarında anlaşılabilmiştir.

Genellikle sirkenin sadece salatalarda, turşularda, salçalarda, gıda
maddelerinde kullanıldığı sanılır. Halbuki tarihe bakıldığında sirkenin
asırlar boyu tıbbın hizmetinde olduğu görülür. Milattan yaklaşık 400
yıl önce tıbbın babası Hipokrat'ın hastalarına sirkeyi ilaç olarak
tavsiye ettiği biliniyor. Sonraları doktorlar sirkeyi nefes açıcı
olarak akciğer rahatsızlıklarında, cilt hastalıklarında, incinme ve
burkulmalarda, ateş düşürmede ve iç kanamaların tedavilerinde yaygın
olarak kullanmışlardır.

Romalı askerler sirkeyi içme sularına dezenfektan olarak koyarlarmış.
Hatta Anibal'in Alp dağlarını sirke sayesinde aştığı bile rivayet
edilir. Anibal yoluna çıkan kayaları önce ateş yakarak ısıtmış sonra
üzerlerine sirke sürmüş, çatlayan ve ufalanan kayaları da yolu
üzerinden kolayca kaldırmış. Sirkenin tarih boyunca en önemli kullanım
alanı ise yiyeceklerin muhafazasında olmuştur.

Bugün insanlar sirkeyi hala günlük yaşamda, alına sirkeli bez koyarak
ateşi düşürmede, ağrı gidermede, temizlikte, pasları çözmede, yabani
otları öldürmede kullanıyorlar.

Sirkenin kendine özgü ekşi tadı 'sirke asidi' denilen 'asetik asit'ten
gelir. Asetik asit doğal olarak meyvelerde bulunmaz. Ancak meyve
suları, mayalar ve bakteriler gibi mikroskobik canlıların rol
oynadıkları iki basamaklı bir süreç sonunda sirkeye dönüşebilirler.

Üzümün bolca yetiştirildiği Türkiye gibi ülkelerde sirke üzümden elde
edilen alkolden yapılır ama mayalanma ve sirkeleşme yalnızca üzüm
suyuna özgü değildir. Sirke, elmadan, hurmadan, çeşitli meyvelerden,
şekerleşmiş tohumlardan, arpadan, pirinçten, patatesten hatta
ispirtodan bile yapılmaktadır.

Günümüzde marketlerden aldığımız sirke artık bilinçli metotlarla
yapılmaktadır ama zaten sirke imalatının formülleri ve yöntemi çok
basittir, binlerce yıl da Önemli bir değişiklik göstermemiştir. Birinci
kademede alkol elde edilir, mayalanma sonucu bildiğimiz şeker alkole
dönüşür. Buna fermantasyon deniliyor ve böylece şarap elde edilmiş
olunuyor.

İkinci kademede havadaki bakteriler bu alkolü etkileyerek onu aside
çeviriyorlar. Bu işleme de 'ikinci fermantasyon' veya 'asit
fermantasyonu' deniliyor. Bu iş için şarap bir süre hava ile temasta
bırakılıyor.

İkisi de Farsça 'sirke' kelimesinden dilimize girmiştir ama dişi bitin
saç diplerine bıraktığı yumurtaların adı olan sirke ile şaraptan elde
edilen sirkenin isim benzerliğinden başka ortak bir yanları yoktur.
Aslında küçük bir ilişki vardır. Baştaki bit yumurtalarının yani
sirkenin tedavisinde, ılık sirkeye batırılmış, sık dişli bir tarakla
başı taramak oldukça faydalı bir yoldur.