PatLamış Mısırın PatLaması

Konu: PatLamış Mısırın PatLaması Ptsi Ara. 08, 2008 9:56 pm

Patlamış mısırın hikayesi beş bin yıl evveline, Amerika kıtasına kadar
uzanıyor. Amerika yerlileri gıda için kullanılacak mısır ile içi daha
sulu olan patlayabilir mısırların arasındaki farkı biliyorlardı.

Kolomb kıtaya ayak bastığında yerlilerin mısır kültürünü gördü, ama
asıl ilgi 1510'lu yıllarda Güney Amerika'da terör estiren Hernanda
Cortes'in Aztek'lerin dini ayinlerde ipe dizilmiş patlamış mısırları
yediklerini görmesi ile başladı. Üstelik yerliler mısırı bir çeşit şişe
geçirerek, tekrar tekrar ısıtarak veya kızgın kuma gömerek değişik
şekillerde patlatarak yiyorlardı.

Amerika kıtasının keşfinden sonra Avrupa'ya getirilen ürünlerin içinde
en ünlüleri patlamış mısır ve tütündü. Birincisine çok fazla yağ ve tuz
ilave etmezseniz, kesinlikle ikincisinden daha sağlıklıdır. Ancak tüm
mısır taneleri patlamaz. Patlayan mısırın gizemini yaratan iki faktör
vardır: Mısır tanesinin içinin çok güzel bir ısı geçiş özelliği ve
müthiş bir mekanik mukavemete, yani sağlamlığa sahip kabuğu.

Mısıra dikkatli bakıldığında, etrafında kalın ve su geçirmez bir kabuk
olduğu görülür. Bunun altında iki tabaka daha vardır. Tanenin bu iç
kısımlarındaki moleküllerin sıralanış biçimi, normal mısır tanelerine
göre daha düzenlidir. Bu sayede ısı normal tanelere oranla neredeyse
iki misli hızla içine yayılabilir.

Kalın kabuk ısıtıldığında, tanenin içi de süratle ısınır ve içindeki
su, basınçlı bir su buharı oluşturur. Isınma süresince gittikçe artan
bu basınç, sonunda kalın kabuğun adeta infilak ederek yırtılmasına yol
açar. Tane ilk boyutundan yaklaşık 30 misli büyür, içi dışına gelir,
yani tanenin içindeki yumuşak kısım dışarı çıkarak yenilebilir kısmı
oluşturur. Bu özelliği tabiatta başka hiçbir şeyde göremezsiniz. Belki
biraz ekmeğin oluşumunu buna benzetebiliriz.

Bir mısır tanesinin ideal bir şekilde patlayabilmesi için, içinde en az
yüzde 14 oranında su olması gerekir. Bunun altındaki oranlarda yine
patlar ama kısmen açılır, istenen sonuç alınamaz. Mısırın içersindeki
su oranını artırmak için, kapalı bir ortamda üzerine su serpiştirilmesi
ve beklemeye bırakılmasının faydalı olacağı söylenir ama bu işlem
mısırın içindeki su oranını en fazla yüzde l arttırır. Bir mısırı
iğneyle delerseniz, bir fırında veya güneş altında bekletirseniz, 150
derecenin altında ısıtırsanız, yukarıda bahsedilen suyun buharlaşması,
basınç ve infilakın hiçbiri gerçekleşmez.