ßeßek saLLamanın Amacı

Konu: ßeßek saLLamanın Amacı Ptsi Ara. 08, 2008 10:00 pm

Bir haftalık bebekler günün yaklaşık yüzde 80'ini kısa aralıklarla
uyuyarak geçirirler. Bir aylık olduklarında, uyku zamanları günde 3 ila
4 kestirmeye ve 5-6 saatlik kesintisiz bir gece uykusuna dönüşerek
gittikçe azalır.

Bebeklerin geceleri uykudan uyanmaları annelerin en çok zorlandıkları
hususlardan biridir. Günümüzde uzmanlar 'bebek ağladığında karnının
tok, altının kuru olduğundan ve sancısının olmadığından eminseniz,
yattığı odanın kapısını kapatıp yanından kararlı bir şekilde uzaklasın,
bir süre sonra sesi kesilip uyuyacaktır' diyorlar.

Annelerin çocuklarını kitaplara bakarak büyütmeye çalıştıkları 20.
yüzyılın son çeyreğinden önce doğan bebekler annelerinin kucaklarında,
ayaklarında veya bir beşikte sallanıp uyutularak büyüdüler.

Bebeklerin sallanarak uyutulmalarına, bilim adamları 'vestibular uyan'
adını veriyorlar. Gerçi anneler binlerce yıldır bebeklerini sallıyorlar
ama konu araştırmacıların daha yeni ilgisini çekiyor. Anneler
sallamanın bebeği sakinleştirdiğinden ve uyuttuğundan eminler ancak
uzmanlar bunun ayrıca bebeğin gelişimine de çok faydalı olduğu
hususunda dikkati çekiyorlar.

İç kulak, işitme ve denge organlarını içeren iki bölümden oluşur,
işitmede hiçbir rol oynamayan ikinci bölüm yalnızca dengeyle ilgilidir.
İçi sıvı dolu yarım daire biçiminde üç kanaldan oluşan bu bölüme
'vestibular labirent' denilir.

Buradaki hücreler, başın en küçük hareketi ile çalkalanan iç-kulak
sıvısının çırpıntılarıyla uyarılarak başın açısal hareketini anında
beyne iletirler. Görme duyusunun da yardımıyla dengenin sağlanmasına
yardımcı olurlar. Çok hızla dönüp aniden durduğumuz zaman, iç kulak
kanallarındaki sıvı hala dönmekte olduğundan baş dönmesi denilen durum
meydana gelir.

Vücut sallanırken gözler sabit bir noktaya baktığında onlardan beyine
hareket olmadığı sinyali gider. Bu iki sinyal arasındaki fark, araba
tutmasında olduğu gibi bir çeşit baş dönmesi yaratır ve uyku getirir.
Uykunun gelmesi vücut ihtiyacı olarak değil tamamen beyinde oluşur.
Devamlı hareket halinde olan, başka şeyle meşgul olan bebeğin
sallanarak uyutulması zordur.

Araştırmalar içkulak vestibular sistemi düzenli olarak uyarılan
bebeklerin daha hızlı geliştiklerini, daha erken oturup, ayakta
durabildiklerini gösterdiler. Salıncakta, kucakta veya ayakta sallanan
bebeklerdeki reflekslerin uyarı almayan bebeklerden daha hızlı
gelişmeleri araştırmacıları bir başka yöne, önemli bir çocuk sorununa
yöneltti.

Hiperaktif denilen aşırı hareketli, sürekli hayal gören ve
yeteneklerini geliştiremeyen çocukların vestibular sistemlerinde bazı
bozukluklara rastlandı. Yapılan çalışmalar, mongoloid olan veya beyin
felci geçirmiş olan çocukların vestibular uyarı ile daha iyi
gelişebildiklerini gösterdiler.

Araştırmacıların daha yeni farkına vardıkları bebekleri sallayarak
büyütmenin faydalarını anneler insanlığın ilk günlerinden itibaren
annelik içgüdüleri ile hissetmişlerdi. Tabii burada bebeğin annesinin
kucağında sallanırken, onun sesi ve kokusu ile duyduğu mutluluğun
etkisini de unutmamak gerekir.