SuaLtında Nefes aLmak

Konu: SuaLtında Nefes aLmak Ptsi Ara. 08, 2008 10:04 pm

Nefes alıp vermemizin amacı vücudumuzun oksijen ihtiyacını
karşılamaktır. Oksijen vücudumuzun yakıtının yani gıdaların ve
yiyeceklerin yakılmasında kullanılır. Nefes alırken ciğerlere alınan
havada oksijen miktarı yüzde 21, dışarı verilende ise yüzde 16'dır.
Bilindiği gibi suyun formülü H2O'dur. Suda bulunan iki elementten biri
hidrojen diğeri oksijendir. O halde havadaki oksijeni alabiliyoruz da
sudakini niçin alamıyoruz? Balıklar bunu nasıl beceriyorlar?

Elementlerin ilginç bir kimyasal özellikleri vardır. İki veya daha
fazla element bir araya gelip kimyasal bir reaksiyona girdiklerinde,
ortaya, onu meydana getiren elementlere benzemeyen yeni bileşimler
çıkar. Aynı elementlerin değişik kombinasyonlarla meydana getirdikleri
değişik bileşenlerin birbirleri ile alakaları yoktur, her yönden çok
farklıdırlar.

Örneğin, karbon, hidrojen ve oksijenin birleşmelerini ele alalım. 6
karbon, 12 hidrojen ve 6 oksijen birleşince ortaya çıkan glikozun, 2
karbon, 4 hidrojen ve 2 oksijenin birleşmesinden oluşan sirke ile
yakından uzaktan bir benzerliği yoktur.

Aynı şekilde hidrojen ve oksijenden oluşmuş su da farklı özellikler
taşır ve içindeki oksijen artık bizim ciğerlerimizde kullanabileceğimiz
şekilde değildir. Zaten balıklar da suyun yapısındaki oksijeni
kullanmazlar. Onların suyun altında soludukları oksijen, suda çözülmüş,
gaz halindeki oksijendir. Bu oksijenin sudaki çözülmüş şekli, bira,
soda ve kola gibi içeceklerin içindeki, kapağı açınca kabarcıklar
halinde dışarı çıkan karbondioksite benzer.

Balıklar sudaki çözülmüş oksijeni solungaçları vasıtasıyla alırlar.
Aslında bu iş balıklar için kolay değildir ama soğukkanlı hayvanlar
olduklarından oksijen ihtiyaçları da pek fazla değildir. Balina gibi
sıcakkanlı hayvanlar ise oksijeni insanlar gibi havadan alırlar çünkü
onlar için solungaçlar yoluyla sudan oksijeni yeterli miktarda temin
edebilmek imkansızdır.

Suyun içindeki oksijen miktarı az olduğundan ciğerlerimizin yüzey
alanları yeterli oksijeni alacak kadar geniş değillerdir. Yoksa
ciğerler sıvıların içindeki oksijeni alabilecek özelliktedirler.
Örneğin, içinde zengin miktarda çözülmüş oksijen bulunan flora karbon
adlı sıvının içindeki oksijeni rahatlıkla alabilirler.

Sonuç olarak su, oksijenden meydana gelmiş olsa bile 2 adet hidrojenle
yaptığı bağlantıdan dolayı içinden oksijeni çıkartıp almak ve solumak
mümkün değildir. Balıklar gibi yapıp içinde çözülmüş halde bulunan
oksijeni almaya kalkınca da bunun miktarı vücudumuzun ihtiyacını
karşılamıyor. Yani asıl sorun ciğerlerimizde değil suyun kendisinde.