François René de Chateubriand

Konu: François René de Chateubriand Perş. Ocak 22, 2009 1:19 pm

François René de Chateaubriand 4 Eylül 1768'de Bretanyalı soylu bir ailenin çocuğu olarak Saint-Malo'da doğdu; 4 Temmuz 1848'de Paris'te ünlü bir yazar ve politikacı olarak öldü. Yalnız ve üzüntülü bir çocukluk ve gençlik dönemi geçirdi; doğaya tutkunluğunu dile getirdiği ilk şiirlerini 1790 yılında yayınladı. Bu arada orduya giren Chateaubriand'ın tekdüze yaşamı Fransız Devrimi'yle alt üst oldu; görevli olduğu birlik kraldan yana çıkıp ayaklanınca kralcılara katılmayarak Amerika'ya gitti. Yalnızca doğa zenginlikleri ve kızılderililerin yaşamıyla ilgilendiği Amerika'nın Chateaubriand üzerindeki etkisi derin olmuştur. 1792'de Fransa'ya döndü ve Devrimde ülkeden kaçan soyluların kurduğu göçmen ordusuna girerek devrimcilerin ordusuna karşı savaştı. Çarpışmalarda yaralanıp sağlığı bozulunca Londra'ya sığındı.

Chateaubriand uzun yıllar sıkıntı içinde yaşadığı Londra'da Essai sur les révolutions ( Devrimler Üzerine Deneme 1797 ) adlı kitabını yazdı; sonra da kızılderili yaşamını ele aldığı Les Natchez adlı romanına başladı. Bu yapıtını Fransa'ya döndükten sonra iki ayrı roman olarak bitirecektir. Bu romanlardan Atala'nın (1801) konusu uzak ülkelerde geçerken René (1805) kendi yaşamını anlatmaktadır. Coşumcu yazın akımının Fransa'daki ilk örnekleri arasında sayılan bu iki roman Chateaubriand'a kısa sürede büyük bir ün kazandırdı. 1802'de yayınladığı Le Géniye du christianisme (Hıristiyanlığın Dehası) adlı yapıtındaysa sanat ve uygarlıkta Hıristiyan dininin yerini ve payını göstermeye çalışmıştır.

Fransa'ya dönmekle birlikte ne yazın ne de siyasi yaşamında Napoleon'u destekleyen Chateaubriand; Berlin Londra ve Roma büyükelçiliklerinde bulunmuş bir ara da dışişleri bakanlığı yapmıştır. Roma büyükelçiliğinden ayrıldıktan sonra 1806 - 1811 yılları arasında Yunanistan ve Kudüs'ü de kapsayan bir Doğu yolculuğuna çıktı bu gezide İstanbul'a da uğradı. Üç ciltlik L'itinéraire de Paris à Jerusalem (Paris - Kudüs Yolculuğu 1811) adlı kitabında bu yolculuğu anlattıktan başka bir Hıristiyanlık destanı olan Les Martyrs (Şehitler 1809) adlı yapıtını da bu geziden esinlenerek yazdı. 1824'te son resmi görevi olan dışişleri bakanlığından ayrıldıktan sonra bir yandan krallığa karşı yazılar yazmayı bir yandan da yazın yapıtları vermeyi sürdürdü. 1844'te yayınladığı La Vie de Rancé (Rancé'nin Yaşamı) ve başyapıtı sayılan Mémoires d'Outre-tombe (Mezar Ötesinden Anılar 1848 - 1850) bu dönemin ürünleridir. Chateaubriand kendi kişisel görüşü açısından da olsa tarihin ve Avrupa kültürünün bir dönemini yorumladığı bu son yapıtıyla birçok ünlü yazarı özellikle Lamartine ve Hugo'yu etkilemiştir.

Chateaubriand'ın 1826 yılında yayınladığı Les Aventures du dernier Abencérage (Son İbni Sirac'ın Serüvenleri) adlı bu küçük romanı Fransız coşumcu yazınının en güzel örneklerinden biridir.