Neden MendiL Taşıyoruz ¿

Konu: Neden MendiL Taşıyoruz ¿ Ptsi Ara. 08, 2008 9:04 pm

On beşinci yüzyılda Fransız denizciler, doğu denizlerine yaptıkları
keşiflerden, hafif ve ketenden yapılmış büyük bez parçalan ile
döndüler. Bu bez parçalarını, tarlada çalışan Çinli işçiler başlarını
güneşten korumak için kullanırken görmüşlerdi. Moda meraklısı Fransız
kadınlar bu bez parçalarından hemen etkilendiler ve onlara başı koruyan
veya kaplayan anlamında 'couvrechef adını verdiler.

Bezler Manş denizini aşıp İngiltere'ye geçtiklerinde, İngilizce 'baş
örtüsü' anlamına gelen 'kerchief adını aldılar. Ancak uygulamada bu bez
parçaları güneş çıkana kadar (ki İngiltere'de epey beklemek
gerekiyordu) elde taşındıkları için 'el baş Örtüsü' anlamında
'handkerchief diye anılmaya başladılar. Yani bugün asıl amacı burnumuzu
silmek olan mendilin başlangıçtaki görevi başı güneşten korumaktı.

Aslında üst sınıf Fransız kadınların Çin'de pirinç tarımı ile uğraşan
işçi kadınlar gibi başlarını güneşten korumak için bez parçalarına
ihtiyaçları yoktu. Onların bu işi gören şemsiyeleri vardı.

Zaten eski resim ve eserlerden de bu bezlerin hiçbir zaman başa
örtülmediği, devamlı elde taşındığı, taşınırken sallandığı, arada
sırada da manidar bir şekilde yere düşürüldüğü anlaşılıyor. 1500'lü
yıllarda Avrupa'da ipekten yapılmış ve köşeleri altın veya gümüşle
işlenmiş mendiller neredeyse bir sanat eseri değerine ulaşmışlardı.

Peki, Çinlilerin başlarını güneşten korumak için kullandıkları bu bez
parçalan ne zaman insanların burunlarını silme aracı oldular? Bunun
için tarihte insanların burunlarını nasıl temizlediklerini de bilmek
gerekiyor.

Ortaçağ'da insanlar burunlarını kuvvetli bir şekilde havaya hınkırarak
temizliyorlardı. Daha sonra burunlarını en yakında en müsait ne varsa
örneğin ceketlerinin kollarına siliyorlardı.

Daha eskilere gidildiğinde Romalıların da sıcakta terlerini silmek ve
burunlarını temizlemek için bez parçalan taşıdıklarını biliyoruz ama
onların bu adeti imparatorlukları ile birlikte yok olup gitmişti.

On altıncı yüzyılda insanları, burunlarını havaya boşaltmak değil de
ceketlerinin kollarına silmek rahatsız etmeye başladı. Bunu nezakete
sığmayan kaba bir davranış biçimi olarak algılayan toplumda, bu amaçla
mendil kullanımı teşvik edilir oldu. Böylece mendil yüzyıllar boyu
buruna hafif ve nazik bir şekilde temas ettirilerek, burnun sadece
dışını temiz tutmak amacı ile kullanıldı.

On dokuzuncu yüzyılda ilerleyen teknoloji ile beraber havadaki
bakterilerin farkına varılmaya başlandı. Makine kullanarak ucuz
kumaşlar da üretilince yüzyıllar boyu nezaket sembolü olan mendil,
sonunda her sınıftan insanın yanından ayırmadığı, burnunu rahatça
temizlediği, sağlık için gerekli, çok önemli bir giysi parçası haline
geldi.