Nefes Tutmanın Sınırı

Konu: Nefes Tutmanın Sınırı Ptsi Ara. 08, 2008 10:05 pm

Bir insanın nefesini tutma süresi en çok suya dalmada söz konusu olur.
İnsanlar binlerce yıl denizin 30 metre altına kadar kendi ciğer
güçleriyle daldılar, sünger ve inci avcılığı yaptılar. Ne var ki
istedikleri kadar sağlam ve güçlü olsunlar nefeslerini tutarak su
altında birkaç dakikadan fazla kalabilmeyi başaramadılar.

İnsanlar, dalgıç elbiseleri ile dalmaya 1800'lü yılların başlarında
başladılar ama bu sefer de bir hortuma bağımlıydılar. Su altında
tüplerle özgür ve yatay yüzebilmek 1940'lardan sonra mümkün olmuştur.
Gözünü hep havaya dikmiş olan insan, uçmaya başladıktan neredeyse yarım
asır sonra deniz altında tüple serbestçe yüzmeye ve bunun sonucu olarak
deniz altını keşfetmeye başlamıştır.

Gerçi günümüzde tüpsüz serbest dalışta yarışmacılar 5 dakikayı aşıp,
100 metreden fazla derine inebiliyorlar ama çok özel bir teknik
uygulamayı gerektiren bu süreler ve derinlikler, normal insanın nefes
alma kapasitesinin arttırıldığı anlamına gelmez.

Nefes alıp verme ölüm anına kadar süren bir yaşam süresidir. Solunum
durması ölüm belirtisi olarak kabul edilir. Oysa vücut oksijen almadan
da bir iki dakika yaşayabilir. Bu nedenle suda boğulanlara ya da soluk
borusu tıkandığı için solunumu duranlara uygulanacak yapay solunum,
ölmek üzere olan kişinin yaşamını kurtarabilir.

Soluk verildiğinde ciğerlerdeki havanın tümünün boşaldığı sanılır ama
ciğerlerde epey bir miktar hava kalır. İnsan kendini ne kadar zorlarsa
zorlasın, her bir ciğerinde kalan havayı l ,5 litrenin altına
düşüremez. İnsanlar akciğerlerini tam kapasite ile çalıştırmazlar. Her
nefes alış verişte ciğerlerindeki havanın altıda birini kullanırlar
dolayısıyla rezerv bir solunum güçlen vardır.

Sağlıklı, genç bir insan nefesini yaklaşık 3 dakika tutabilir. Eğitimle
bu süre çok az daha uzatılabilir ama bu süreden sonra insanda şuur
kaybı başlar. İşte bu sırada vücudun koruma mekanizması devreye girer
ve uzun süre soluksuz kalmasına izin vermez. İnsan kendini zorlayarak
morarıncaya kadar nefesini tutsa bile boğulmaz, yalnızca bayılır ve
hemen o anda solunum yeniden başlar.

İnsan vücudu fazla miktarda oksijen depolayamaz. İnsanda oksijen
yetersizliğini ikaz edecek sensörler de yoktur. Dağcılığa yeni
başlayanlar yükseldikçe oksijenin azaldığını fenalaşmaya başlayınca
anlarlar. Vücut alyuvar sayısını arttırarak yükseklerdeki oksijen
azlığına alışmayı sağlar. İnsanı nefes almaya zorlayan vücuttaki
oksijenin azalması değil kandaki karbondioksit oranının artmasıdır. Bu
oranın artmasıyla beyindeki nefes alma mekanizması tetiklenir ve insan
daha sık nefes almaya başlar.

Suya dalmadan önce derin derin nefes alanlar oksijen depoladıklarını
sanırlar ama aslında vücutlarındaki karbondioksit seviyesini
düşürürler. Bu sayede nefeslerini 30 saniye daha fazla tutabilirler.